2
پژوهشگر، کارشناس ارشد پیشرانه، دانشگاه جامع امام حسین (ع)
3
پژوهشگر کارشناس ارشد شیمی تجزیه، دانشگاه جامع امام حسین (ع)
چکیده
مطالعه تغییرات حساسیت و ایمنی مواد ناریه در زمان انبارداری طولانی‌مدت عملاً بسیار مشکل است. به همین خاطر این مواد را در شرایط کهولت تسریع‌یافته در دمای بالا مورد بررسی قرار می‌دهند. ترکیبات پرانرژی حاوی نرم‌کننده‌‌های پرانرژی از خانواده نیترات استر، نسبتاً ناپایدار هستند و در صورت نگهداری طولانی‌مدت در معرض تغییرات فیزیکی و شیمیایی قابل توجهی قرار می‌گیرند. در این مطالعه به منظور بررسی تغییر خواص یک نمونه خرج انفجاری حاوی نرم‌کننده پرانرژی پروپیلن گلیکول دی‌نیترات (PGDN)، پارامترهای ایمنی مختلفی از جمله حساسیت به ضربه، حساسیت به اصطکاک و پایداری حرارتی در دمای °C 60 و به مدت 5 ماه اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که با گذشت زمان، حساسیت به ضربه فرمولاسیون تغییرات سینوسی داشته و از الزام خارج نمی‌‌شود. در مقابل حساسیت به اصطکاک نمونه افزایش یافته و همچنین پایداری حرارتی تحت خلأ کاهش قابل توجهی داشته است. برای محاسبه طول عمر ایمن فرمولاسیون، ابتدا انرژی فعال‌سازی به روش کسینجر و با استفاده از داده‌های DSC اندازه‌گیری شد که مقدار آن kJ/mole 135 بوده و در مرحله بعد با در نظر گرفتن زمان خروج نمونه از الزامات ایمنی، طول عمر به روش وانت‌هوف محاسبه شد. طول عمر خرج انفجاری بر اساس داده‌های حساسیت به اصطکاک و پایداری حرارتی تحت خلأ به ترتیب 76 و 71 سال می‌باشد.
H. Yaman, V. Celik, "Experimental Investigation of the Factors Affecting the Burning Rate of Solid Rocket Propellants"; Fuel, vol. 115, pp. 794-803, 2014.
C. W. Fong, R. F. Smith, "The Effect of Binder, Particle Size and Catalyst on the Burning Rates of PETN and RDX Composite Propellant"; Combustion Science Technology, vol. 57, pp. 1-15, 1988.
L. V. Kakumanu, N. Yadav, S. Karmakar, "Combustion Study of Composite Solid Propellants Containing Metal Phthalocyanines"; International Journal of Aerospace Science, vol. 3(2), pp. 31-36, 2014.
K. Kishore, V. R. Verneker, M. R. Sunitha, "Effect of Catalyst Cocentration on Burning Rate of Composite Solid Propellant"; ARC, vol. 15(11), pp. 1649-1656, 2012.
K. Kishore, M. R. Sunitha, "Mechanism of Catalytic Activity of Transition Metal Oxides on Solid Propellant Burning Rate"; Combustion and Flame, vol. 33, pp. 311-314, 1978.
A. Davenas, "Solid Rocket Propulsion Technology"; Pergamon press: Oxford, 1993.
NATO STANAG 4489, Explosives, Impact Sensitivity Test(s).
NATO STANAG 4487, Friction Sensitivity Tests for the Qualification of Explosives for Military Use.
"اکتوژن (HMX) – ویژگی‌ها و روش‌های آزمون"، ویرایش اول، استاندارد دفاعی ایران، پیش‌نویس 195، 1386.
R. Meyer, J. Kohler,A. Homburg, "Explosives", 6th Ed., Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA, 2007.
ملائی, احمد, مشمول, نعمت, & فرج‌زاده, مهدی. (1402). مطالعه طول عمر ایمن یک ماده منفجره پلیمری به روش وانت‌هوف. پژوهش در ایمنی، سلامت و محیط زیست, 1(2), 53-59.
MLA
احمد ملائی; نعمت مشمول; مهدی فرج‌زاده. "مطالعه طول عمر ایمن یک ماده منفجره پلیمری به روش وانت‌هوف", پژوهش در ایمنی، سلامت و محیط زیست, 1, 2, 1402, 53-59.
HARVARD
ملائی, احمد, مشمول, نعمت, فرج‌زاده, مهدی. (1402). 'مطالعه طول عمر ایمن یک ماده منفجره پلیمری به روش وانت‌هوف', پژوهش در ایمنی، سلامت و محیط زیست, 1(2), pp. 53-59.
VANCOUVER
ملائی, احمد, مشمول, نعمت, فرج‌زاده, مهدی. مطالعه طول عمر ایمن یک ماده منفجره پلیمری به روش وانت‌هوف. پژوهش در ایمنی، سلامت و محیط زیست, 1402; 1(2): 53-59.
)