شناسایی و ارزیابی ریسک‌های HSE ‌موجود در پروژه‌های عمرانی با استفاده از روش FMEA (‌مطالعه‌موردی: ‌پروژه‌آبرسانی ‌به ‌پالایشگاه ‌بیدبلند ‌خلیج‌فارس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مهندسی نت دفاعی، دانشکده علوم و مهندسی دفاعی، دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین (ع)، تهران، ایران.

2 کارشناسی ارشد، مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران.

چکیده

همة صنایع در پروژه‌های خود با ریسک مواجه هستند، لذا مدیریت‌ریسک یکی از مهم‌ترین وظایف هر سازمانی می‌باشد. یکی از سیستم‌های مدیریت‌ریسک، سیستم HSE می‌باشد که با استقرار و اجرای این سیستم در هر سازمانی، می‌توان میزان مخاطرات ناشی از ریسک‌ها را کاهش‌داد و یا حذف کرد. این سیستم سه زمینة‌ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست را در هر سازمانی ارزیابی‌و‌تحلیل می‌کند. یکی از مراحل مهم در این سیستم شناسایی و اولویت‌بندی ریسک‌ها می‌باشد، که این امر هدف اصلی‌این مقاله است؛ بدین جهت در این پژوهش برای شناسایی‌‌و‌ ‌ارزیابی ‌ریسک‌های ‌موجود در پروژه‌آبرسانی‌ به پالایشگاه‌بیدبلند‌خلیج‌فارس از تکنیک‌FMEA استفاده‌شده‌است. در تکنیک تجزیه‌و‌تحلیل حالات‌شکست و آثار آن(FMEA) از طریق امتیازدهی سه پارامتر احتمال‌وقوع، شدت‌اثر و احتمال‌کشف‌ریسک، اولویت‌ریسک‌ها تعیین می‌گردد. برای جمع‌آوری اطلاعات در این پژوهش از روش مصاحبه استفاده‌شده‌است. مصاحبه‌از 23 نفر که شامل کارکنان‌و‌کارشناسان‌مجرب این پروژه هستند، صورت گرفته‌است. از حاصلضرب سه پارامتر گفته‌شده، عدد اولویت‌ریسک( RPN) بدست می‌آید. این عدد می‌تواند سطح ریسک‌ها را از نظر بحرانی‌و یا غیربحرانی تعیین‌کند، هرچه میزان این عدد بیشتر باشد ریسک از اولویت بالاتری برای بررسی برخوردار است. لذا ریسک‌های تردد وسایل نقلیه، وجود تجهیزات دوار، عملیات جابه‌جایی ابزار و تجهیزات، وجود دریچه‌های بازدید، تردد در محدوده تصفیه‌خانه، فعالیت اسکرابر و وقوع حوادث طبیعی جزء ریسک‌های بحرانی محسوب نمی‌شوند. نتایج بدست‌آمده نشان می‌دهد که ریسک"عملیات جوشکاری و برشکاری و کار باسایر تجهیزات‌برقی عملیاتی و فعالیت در محدوده ترانس‌ها" بحرانی‌ترین ریسک‌های این پروژه محسوب‌می‌شوند، لذا در پایان‌پژوهش ، به بیان یکسری پاسخ‌های ‌مناسب جهت‌کاهش و یا حذف این‌ریسک‌ها‌ پرداختیم.

کلیدواژه‌ها


  1. یزدی، شهرزاد. ارائه الگویی برای مدیریت ریسک در سیستم HSE مبتنی بر رویکرد FMEA، ANP-FMEA و استاندارد ISO31000 ، (1398).
  2. پیش‌رویان،سجاد و مرتضوی، سیدمصطفی. بکارگیری مدیریت‌ریسک در مدیریت ایمنی و بهداشت (HSE) در پروژه‌های عمرانی، اولین کنفرانس ملی پژوهش‌های کاربردی در مهندسی عمران (مهندسی سازه و مدیریت ساخت)، (1395).
  3. نادریان، میثم. "بررسی ارزیابی ریسک‌های ایمنی، بهداشت و زیست‌محیطی پالایشگاه نفت ستاره بندرعباس با تکنیک EFMEA"،نشریه علمی- ‌تخصصی پژوهش‌های نوین‌علوم مهندسی، سال هفتم، شماره1( پیاپی:37)،بهار(1401).
  4. قربانی‌نوع، سمیه. "مدل مدیریت‌ریسک مبتنی بر FMEA فازی در پروژه‌های ساخت"، نشریه عمران و پروژه، سال چهارم، شماره1(پیاپی:35)، فروردین (1401).
  5. سلیمانی، احسان. "ارزیابی ریسک‌های HSE در حفاری تونل متروی شماره2 شیراز با روش FMEA" ، نشریه علمی- ‌تخصصی پژوهش‌های نوین‌علوم مهندسی،سال ششم، شماره3( پیاپی:35)،بهار (1400).
  6. حسین‌زاده، جواد و اولاد عظیمی، حسین و جوادیان، رضا و براری، وحید و رحیمی، هادی و اصغری، صادق، "بررسی نقش سیستم‌مدیریت‌بهداشت، ایمنی و محیط زیست HSE-MS در کاهش حوادث"، (1400).
  7. حافظ‌نیا، محمدرضا. "مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی"، (1396).
  8. Hajipour V, Amouzegar H, Gharaei A, Gohlami MS, Ghajari S. “An integrated process-based HSE management system: A case study”,(2021).
  9. Shamaii A, Omidvari M, Hosseinzadeh Lotfi F. “Performance Assessment of HSE Management Systems: A Fuzzy Approach in a Steel Manufacturing Company”, (2016).
  10. Yoeting Hu. “A New Mode of HSE Risk Management for Construction Projects” ,(2019).