تأثیر مسائل محیط زیستی بر ژئوپلتیک و امنیت منطقه ای در آسیای غربی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روابط بین الملل، گروه روابط بین الملل، دانشکده امنیت ملی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران.

2 دانش آموخته ارشد روابط بین الملل، دانشکده حقوق علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

در ادغام مسائل جدید در ملاحظات امنیتی در طی سال‌های اخیر، موجب نگرشی نوین به موضوع امنیت، هم چنین بازتعریف مفهوم امنیت و تقسیم بندی آن در حوزه‌های موضوعی مختلف شده است. یکی از این حوزه‌ها، حوزه امنیت محیط زیستی است. این حوزه به واسطه توسعه ارتباطات در دوران جهانی شدن از جمله مهمترین حوزه‌هایی است که به واسطه ویژگی فرامرزی بودن، به سرعت واجد ابعاد سیاسی و امنیتی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی می‌گردد. به ویژه در مناطقی مانند غرب آسیا که شرایط دشوار محیط زیست می‌تواند در پیوند با تنش‌های داخلی و رقابت های فرامنطقه‌ای قرار گیرد. بر این اساس هدف نوشتار حاضر، چگونگی تأثیرگذاری مسائل محیط زیستی بر تأمین امنیت منطقه‌ای در غرب آسیاست. از این رو پرسش اصلی این پژوهش اینگونه طرح می‌شود که؛ «مسائل محیط زیستی چگونه بر امنیت منطقه‌ای در غرب آسیا تأثیر می‌گذارد؟» برای نیل به این مهم با استفاده از روش توصیفی-تبیینی و با استفاده از رجوع به منابع کتابخانه‌ای تلاش می‌شود تا رابطه مسائل محیط زیستی و امنیت منطقه-ای آسیای غربی مورد کنکاش قرار گیرد. پژوهش در انتها این گونه نتیجه می‌گیرد که؛ مسائل محیط زیستی طبق روند تاریخی بیشتر موجب واگرایی کشورهای منطقه و آسیب به امنیت آن شده است، اما در صورت تحقق شرایط و اتخاذ سیاست‌های مناسب، می‌تواند بستر لازم را جهت همگرایی در بین مجموعه امنیتی منطقه‌ای غرب آسیا داشته باشد. همچنین بیان می‌شود ایجاد یک سازمان منطقه‌ای در حوزه مسائل محیط زیستی می‌تواند بحران های ایجاد شده را تا حدی مدیریت و کاهش دهد.

کلیدواژه‌ها


دوره 2، شماره 8 - شماره پیاپی 8
زمستان 1403
فروردین 1404
صفحه 17-29
  • تاریخ دریافت: 13 بهمن 1403
  • تاریخ بازنگری: 08 اسفند 1403
  • تاریخ پذیرش: 18 فروردین 1404
  • تاریخ انتشار: 01 فروردین 1404