بررسی عوامل مؤثر در ارزیابی و ارتقاءنظام HSE در آزمایشگاه، با استفاده از روش Theme Analysis

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشکده حکمرانی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

در دهه‌های اخیر، به دلیل توسعه سریع علم و فناوری، اهمیت حفظ سلامت، ایمنی و حفاظت از محیط‌زیست در آزمایشگاه‌ها بیش‌ازپیش مشهود شده است. به دلیل خصوصیات خطرناک بسیاری از مواد شیمیایی و تأثیرات نامطلوب محتمل بر سلامت انسانی و محیط‌زیست، تضمین ایمنی و اجرای نظام HSE در آزمایشگاه‌ها بیش‌ازپیش اهمیت پیدا کرده است. در این مطالعه، هدف شناسایی عوامل مؤثر بر ارتقاء مدیریت HSE در آزمایشگاه‌های دانشکده شیمی دانشگاه تهران است که دارای 35 آزمایشگاه با فعالیت‌ها و اهداف مختلف می‌باشند. برای تحقق این هدف، از روش تحقیق کیفی بهره جسته‌ایم. در پژوهش کیفی با روش تحلیل مضمون یا Theme analysisبا رویکرد گلوله‌برفی برای انتخاب نمونه‌ها و از روش اشباع مضامین به‌عنوان استانداردی برای پایان نمونه‌گیری استفاده‌شده است که از دو منبع ادبیات نظری و مصاحبه نیمه‌ساختاریافته، مضامین احصاء گردید؛ روایی مصاحبه‌ها با نظر 15 مسئول آزمایشگاه، مورد تأیید قرار گرفته و برای تأیید پایایی مصاحبه‌ها، روش بازآزمایی استفاده شد. که با 88% پایایی آن مورد تائید قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد عوامل مؤثر بر سیستم ارتقاء و استقرار HSE در آزمایشگاه ها در قالب 4 مضمون فراگیر فردی، ساختاری، فرایندی و ابزاری شناسایی شدند. عوامل فردی و فرایندی سریع‌ترین و ارزان‌ترین عوامل در الویت بندی و اجرای نظام HSE در آزمایشگاه است. ازاین‌رو به دانشگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها قبل از انتخاب راه‌حل‌های طولانی و پر هزینه، توصیه می‌شود به عوامل فردی و فرایندی توجه بیشتری نمایند، سپس به عوامل ساختاری و ابزاری که پر هزینه و زمانبر هستند پرداخته شود.

کلیدواژه‌ها


  • تاریخ دریافت: 29 فروردین 1403
  • تاریخ بازنگری: 01 مرداد 1403
  • تاریخ پذیرش: 07 آبان 1403
  • تاریخ انتشار: 01 آبان 1403