نقش پیاده‌سازی فرهنگ ایمنی در کاهش هزینه‌های وقوع سوانح و حوادث ناشی از کار منابع انسانی در یک رده نظامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی پدافند غیرعامل، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران.

2 استادیار، دانشکده مهندسی پدافند غیرعامل، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

چکیده

همواره سوانح و حوادث حین کار و تکرار وقوع آن‌ها برای منابع انسانی، باعث اثرات منفی و غیرقابل‌اغماض در سازمان‌ نیروهای مسلح جمهوری اسلامی و موجب هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم شده به یکی از دغدغه‌های مهم فرماندهان و مسئولین این سازمان تبدیل‌شده است که ضروری است از فرهنگ پیشگیرانه ایمنی برای بهبود مدیریت منابع انسانی و مالی سازمان استفاده نمود. هدف این تحقیق بررسی نقش پیاده‌سازی فرهنگ ایمنی در کاهش هزینه‌های وقوع سوانح و حوادث حین کار منابع انسانی دریکی از رده‌های نظامی می‌باشد. این تحقیق ازلحاظ هدف، تحقیق کاربردی بوده و ازلحاظ زمان تحقیق مقطعی است که به‌صورت توصیفی پیمایشی و با ابزار پرسشنامه انجام‌شده است. فرضیه اصلی تحقیق این است که بین پیاده‌سازی فرهنگ ایمنی و کاهش هزینه‌های وقوع سوانح و حوادث حین کار منابع انسانی در سازمان موردمطالعه رابطه معناداری وجود دارد. جامعه آماری این پژوهش از خبرگان سازمان موردمطالعه بوده و با استفاده از روش نمونه‌گیری قضاوتی هدفمند به تعیین نمونه اقدام گردید. نتایج حاصله از پرسشنامه‌ها با استفاده از تحلیل همبستگی پیرسون بین متغیرهای تحقیق بررسی و مشخص گردید رابطه معنادار بین پیاده‌سازی فرهنگ ایمنی و کاهش هزینه‌های وقوع سوانح و حوادث حین کار منابع انسانی در قلمرو مکانی تحقیق وجود دارد. نتایج بیانگر این موضوع بود که پیاده‌سازی فرهنگ ایمنی بر کاهش هزینه‌های مستقیم بیشتر از هزینه‌های غیرمستقیم تأثیر دارد و همچنین نتایج نشان داد از میان عوامل مؤثر در پیاده‌سازی فرهنگ ایمنی، موضوعات تعهد مدیریت سازمان و آموزش و تبادل اطلاعات بیشترین تأثیر در کاهش هزینه‌های وقوع سوانح و حوادث رادارند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. ارقامی شیرازه، پویاکیان، مصطفی،گودرزی رحیم (1395)، شناسایی مؤلفه‌های مؤثر بر فرهنگ ایمنی در نیروگاه‌های حرارتی تولید برق ایران، نشریه مهندسی بهداشت حرفه‌ای.
  2. آصف زاده، سعید (1382)؛ مبانی اقتصاد بهداشت و درمان. دانشگاه علوم پزشکی قزوین.
  3. امیری، مجتبی، شعفی، فرهنگ، 1399، معرفی مدل پیاده‌سازی و ارتقای فرهنگ ایمنی در سازمان‌های پروژه محور ساختمانی به‌منظور کاهش مخاطرات صنعت ساختمان. مدیریت مخاطرات محیطی.
  4. البرزی، ابراهیم و سالاری، مرجان،1399، بررسی یافته‌های روانشناسی و عوامل مؤثر در ارتقاء ایمنی و بهداشت روانی محیط کار، ششمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی شیمی و نفت، تهران.
  5. پور تقی، غلامحسین و سالم، محمد،1398، بررسی انواع حوادث شغلی در نیروهای نظامی و عوامل مؤثر بر ایجاد آن‌ها، یازدهمین همایش سراسری بهداشت و ایمنی کار، تهران.
  6. تابش، آذر، ناز پرور، بشیر، حاج منوچهری، رضا (1400)، تأثیر نوسانات اقتصادی بر میزان شکایت کارگران از حوادث شغلی، مرکز تحقیقات پزشکی قانونی، سازمان پزشکی قانونی کشور، تهران.
  7. درزی، مصطفی، (1397)، بررسی تأثیر سبک مدیریتی بر اجرای مؤثر سیستم مدیریت ایمنی با متغیر میانجی فرهنگ ایمنی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور.
  8. ذوالفقاری، عارف و اشرف منصوری، سید ابوالفضل، (1398)، بررسی نقش فرهنگ ایمنی و آموزش در کاهش حوادث ناشی از فعالیت‌های ساخت‌وساز، یازدهمین همایش سراسری بهداشت و ایمنی.
  9. رحیمی، علی (1401)، زیابی عوامل مؤثر بر ارتقای فرهنگ ایمنی در ایستگاههای ریخته گری کارخانجات فولاد شهرستان اردکان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علم و هنر یزد، دانشکده علوم مهندسی.
  10. رضایی دیزگاه، مراد، اجلی، مهدی، همایون‌فر، مهدی (1401)، تأثیر فرهنگ‌سازمانی بر عملکرد ایمنی کارکنان سازمان توزیع نیروی برق استان گیلان، بهداشت‌کار و ارتقای سلامت.
  11. رضوی، مریم (1396)، شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر فرهنگ ایمنی با استفاده از تکنیک AHP در شرکت توزیع نیروی برق استان فارس، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی.
  12. سپهر، پروین، نعیمی قصابیان، نیره، (1397)، ارزیابی تأثیر آموزش‌های ایمنی در ارتقاء فرهنگ ایمنی در بین کارگران یکی از صنایع فلزی مطالعه موردی. مجله تحقیقات سلامت در جامعه.
  13. سلیمانی، علی (1398)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد بررسی فرهنگ ایمنی در پالایشگاه فاز 19 پارس جنوبی، دانشگاه قم، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
  14. صابری، حمیدرضا و مطلبی، مسعود و حنانی، میترا و اکبری، حسین،1386، بررسی ‌شناسی آسیب‌های شغلی در شهر کاشان طی سال‌های -1384-1385،
  15. قربانی، ع. نبوی فرد، ح. خوشحال، م. حسینی، س. 1390. هزینه‌های تحمیل‌شده براثر مرگ‌ومیر ناشی از حوادث ترافیکی (موردمطالعه: شهرستان سبزوار). مطالعات مدیریت ترافیک.
  16. کار روشن، صدیقه و علیزاده، سید شمس‌الدین، (1394)، ورد هزینه‌های اقتصادی حوادث ناشی از کار در ایران: مطالعه موردی حوادث شغلی سال 1391 ، فصلنامه مطالعات مدیریت ترافیک.
  17. کریمیان، سعید (1401)، تحلیل نقش فرهنگ ایمنی در اجرای موفقیت‌آمیز سیستم مدیریت ایمنی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی نقش‌جهان - اصفهان، گروه مهندسی صنایع.
  18. کورکی، محمود،1400، استفاده از تکنیک تاپسیس جهت اولویت‌بندی راهکارهای کاهش حوادث شغلی در محیط‌های صنعتی، دومین کنفرانس بین‌المللی چالش‌ها و راهکارهای نوین در مهندسی صنایع و مدیریت و حسابداری، دامغان.
  19. ملکی، افشین، درویشی ابراهیم، مرادی افشار (1393) بررسی عوامل مؤثر بر فرهنگ ایمنی و ارتباط آن با حوادث رخدادِ در یک پروژه‌ سدسازی. بهداشت و ایمنی کار.
  20. مؤمنی، حسن، (1391)، بررسی تأثیر سرمایه‌ی اجتماعی دانشجویان بر اعتماد به پلیس (جامعه آماری: دانشجویان شهرستان دهلران)، فصلنامه توسعه‌سازمانی پلیس، دوره نهم، ص ص 49-66.
  21. مؤمنی، منصور، (1386)، تحلیل آماری با استفاده از spss، تهران: انتشارات کتاب نو.
  22. نعیمی قصابیان نیره، رضا پور شکوفه، رضایی راضیه، سپهر عادل، عرفانی فرد مرضیه، سپهر پروین. ارتقا فرهنگ ایمنی با کمک تکنیک ۴ E صنعت فولاد اسفراین، (1398)، بهداشت‌کار و ارتقاء سلامت.
  23. نقیبی، سید علی و شکری هاشم‌آباد، فاطمه (1399)، ایجاد فرهنگ ایمنی در سازمان با استفاده از مفاهیم فرهنگ‌سازمانی، پنجمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های کاربردی در علوم و مهندسی.
  24. نمازی فرد، کوروش، قنبری سرتنگ، ایوب، اصولی علیرضا، حبیبی، احسان الله، (1396)، بررسی ارتباط بین حوادث شغلی با شیفت کاری، سطح تحصیلات و سطح مهارت دریکی از پالایشگاه‌های گازی کشور، کنفرانس بین‌المللی کارشناسان HSE صنایع نفت، گاز پتروشیمی، فولاد و سیمان و پروژه‌های عمرانی.
  25. نوری پرکستانی، ح. علی‌محمدی، ا. ارقامی، ش. گوهری، م. فرشاد، ع، (1389)، بررسی اعتبار و روایی پرسشنامه فرهنگ ایمنی، سلامت کار ایران.

 

  1. Bouten L, Hoozée S. Let's do it safely: how Altrad Balliauw configured a package of control systems. Journal of Cleaner Production. 2016;136: 172-80.
  2. Breslin FC, Smith P. Age related differences in work injuries: A multivariate, population based study. American journal of industrial medicine. 2005;48(1):50-6.
  3. Cheng CW, Leu SS, Cheng YM, Wu TC, Lin CC. Applying data mining techniques to explore factors contributing to occupational injuries in Taiwan's construction industry. Accident Analysis& Prevention 2012; 48(0): 214-222. 2. Hämäläinen P, Takala J, Saarela
  4. Christmann, A. and Van Aelst S. (2006). robust estimation of Cronbach's Alpha Journal of Multivariate Analysis 97 (7), pp: 1660-1674.
  5. Goodarzi R, Arghami S, Pouyakian M. 2016 Identification of factors affecting safety culture in Iranian thermal power plants. Journal of Occupational Hygiene Engineering. 2016
  6. Greiner, B. Leitão, S. (2016). Psychosocial, Health Promotion and Safety Culture management Are Health and Safety Practitioners involved? Safety Science.
  7. Heidari M, Farshad A, Arghami Sh.Relationship survey between safety climate and safe behavior in workers of industrial production in Arak. Iran Occupational Health. 2007;4(3):1-9.
  8. Hopkins, A. 2005. Safety, Culture and Risk. CCH, Sydney.
  9. Kopal R, Abedi Z, Ghazi S, MohammdFam E. Introducing an Model to Estimating financial burden of occupational accidents on the Social Security Organization in Yazd province. TB 2014; 13 (2):49-57 [Persian].
  10. Macedo AC, Silva IL. Analysis of occupational accidents in Portugal between 1992 and 2001. Safety Science 2005; 43(5–6): 269-286.
  11. Mengenci C. Could burnout is a reason behind airlines accident? An empirical research study in Turkish airlines companies. European Journal of Business and Management. 2014; 6(30): 52-62.
  12. Mohammadfam I, Zokaei HR, Simaee N. Epidemiological evaluation of fatal occupational accidents and estimation of related human costs in Tehran. Tabib Shargh 2006; 8 (4): 299-307.
  13. Mohammadfam I, Zokaei HR, Simaee N. Estimation of Human Cost of Occupational Injuries Leading to Death of Tehran province. Journal of Kashan University of Medical Sciences 2007; 11 (1): 61-66
  14. Probst,T.M. T.L. Brubaker and A. Barsotti. (2008). Organizational injury rate underreporting: The moderating effect of organizational safety climate. J. Appl. Psychol. 93: 1147-1154.
  15. Richter, A. and Koch, C. (2004). Integration, differentiation and ambiguity in safety cultures. Safety Sci. 42(8): 703-722.
  16. Sabouri H, Alizadeh SSh, Mosaferi M, Safaiyan A. Evaluation of safety performance indicators for construction projects: A review study. Iran Occupational Health. 2020; 17:24.
  17. Safizal Abdullaha, Yusuf Hj Othmana, Abdullah Osmanb, Shahrul Nizam Salahudinc. (2016). Safety Culture Behaviour in Electronics Manufacturing Sector (EMS) in Malaysia: The Case of Flextronics. Procedia Economics and Finance 35.
  18. Schaufeli WB, Taris TW. The conceptualization and measurement of burnout: Common ground and worlds apart. Work & Stress. 2005; 19(3): 256-262.
  19. Schepens R. Safety 2008 culture improvement process overview. Safety Cult Contract Workshop; 19(2):23-4.
  20. Sgourou E, Katsakiori P, Papaioannou I, Goutsos S, Adamides E. Using Soft Systems Methodology as a systemic approach to safety performance evaluation. Procedia Engineering. 2012;45:185-93.
  21. Unsar S, Sut N. General assessment of the occupational accidents that occurred in Turkey between the years 2000 and 2005. Safety Science2009; 47(5): 614-619.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 اردیبهشت 1401
  • تاریخ بازنگری: 22 تیر 1401
  • تاریخ پذیرش: 19 شهریور 1401
  • تاریخ انتشار: 19 خرداد 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار